ಹಾಡು ಮುಗಿಸಿದ ಸಂಗೀತ ದಂತಕಥೆ ಪಂಡಿತ್ ಜಸರಾಜ್

 ಹಾಡು ಮುಗಿಸಿದ ಸಂಗೀತ ದಂತಕಥೆ ಪಂಡಿತ್ ಜಸರಾಜ್

ನವದೆಹಲಿ: ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಕ್ಷೇತ್ರದ ದಂತಕತೆಯಾಗಿರುವ ಹಿರಿಯ ಗಾಯಕ ಪಂಡಿತ್ ಜಸರಾಜ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ೯೦ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ 2020 ಆಗಸ್ಟ್ 17ರ ಸೋಮವಾರ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಸೋಮವಾರ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೫: ೧೫ ಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ತಂದೆ ಕೊನೆಯುಸಿರು ಎಳೆದರು ಎಂದು ಜಸ್ ರಾಜ್ ಪುತ್ರಿ ದುರ್ಗಾ ಜಸರಾಜ್ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ದೃಢಪಡಿಸಿದರು.

ಜಸರಾಜ್ ನಿಧನಕ್ಕೆ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಗಣ್ಯರು ಕಂಬನಿ ಮಿಡಿದಿದ್ದಾರೆ.

"ಅಮೆರಿಕದ ನ್ಯೂಜೆರ್ಸಿಯ ಮನೆಯಲ್ಲಿ, ಹೃದಯ ಸ್ತಂಭನದಿಂದಾಗಿ ಸಂಗೀತ ಮಾರ್ತಾಂಡ ಪಂಡಿತ ಜಸರಾಜ್ ಜಿ ಅವರು ಸೋಮವಾರ ಬೆಳಗ್ಗ್ಗೆ ೫: ೧೫ ಕ್ಕೆ ನಿಧನರಾದರು ಎಂದು ತಿಳಿಸಲು ನಾವು ಅತೀವವಾಗಿ ದುಃಖಿಸುತ್ತೇವೆ. ಭಗವಾನ್ ಕೃಷ್ಣನು ಅವರನ್ನು ಸ್ವರ್ಗದ ಬಾಗಿಲುಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಸ್ವಾಗತಿಸಲಿ, ಅಲ್ಲಿ ಪಂಡಿತ್ ಜಿ ಈಗ ಓಂ ನಮೋ ಭಗವತೆ ವಾಸುದೇವವನ್ನು ಕೇವಲ ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ಭಗವಂತನಿಗಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಹಾಡಲಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಆತ್ಮವು ಶಾಶ್ವತ ಸಂಗೀತ ಶಾಂತಿಯಿಂದ ಕೂಡಿರಲಿ ಎಂದು ನಾವು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತೇವೆ. ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಚಿಂತನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳಿಗೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳು- ಪಂಡಿತ್ ಜಸರಾಜ್ ಜಿ ಅವರ ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಮೇವತಿ ಘರಾನಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು’ ಎಂದು ದುರ್ಗಾ ಜಸರಾಜ್ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಏಳು ದಶಕಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಗಾಯನ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಪಂಡಿತ್ ಜಸರಾಜ್ ಅವರು ಪದ್ಮಶ್ರೀ, ಪದ್ಮಭೂಷಣ, ಮತ್ತು ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳಿಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗಿದ್ದರು.

೧೯೩೦ ರಲ್ಲಿ ಹರಿಯಾಣದ ಹಿಸ್ಸಾರ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಜಸರಾಜ್ ಸಂಗೀತಗಾರರ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರು. ಅವರ ತಂದೆ ಪಂಡಿತ್ ಮೋತಿರಾಮ್ ಮತ್ತು ಸಹೋದರರಾದ ಪ್ರತಾಪ್ ನಾರಾಯಣ್ ಮತ್ತು ಮಣಿರಾಮ್ ಸಹ ನುರಿತ ಸಂಗೀತಗಾರರಾಗಿದ್ದರು.

ಸೋದರಳಿಯಂದಿರಾದ ಜತಿನ್-ಲಲಿತ್ ಮತ್ತು ಸೋದರ ಸೊಸೆಯರಾದ ಸುಲಕ್ಷನಾ ಮತ್ತು ವಿಜೇತ ಪಂಡಿತ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಅವರ ಕುಟುಂಬದ ಅನೇಕ ಸದಸ್ಯರು ಮುಂಬೈ ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಜಸರಾಜ್ ಅವರು ೧೯೬೨ ರಲ್ಲಿ ಖ್ಯಾತ ನಿರ್ದೇಶಕ ವಿ ಶಾಂತಾರಾಮ್ ಅವರ ಮಗಳು ಮಧುರಾ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು ಮತ್ತು ಮಗಳು ದುರ್ಗಾ ಮತ್ತು ಮಗ ಶಾರಂಗ್ ದೇವ್ ಈ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಮಧುರಾ ಅವರು ಪಂಡಿತ್ ಜಸರಾಜ್ ಅವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಸಾಧನೆಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಚಲನಚಿತ್ರವನ್ನು ಸಹ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದರು. ಇದಕ್ಕೆ ಸಂಗೀತ ಮಾರ್ತಾಂಡ ಪಂಡಿತ ಜಸರಾಜ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿತ್ತು.

ಜಸರಾಜ್ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ಟೇಬಲ್ ಪ್ಲೇಯರ್ ಆಗಿ ಕಲಾ ಸೇವೆ ಆರಂಭಿಸಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಗಾಯನದತ್ತ ಹೊರಳಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಸಂಗೀತದ ಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಮೊದಲು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ರೇಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ಹಾಡಿದ್ದರು. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ‘ಖಯಾಲ್’ ನ ಅಂಶಗಳನ್ನು ‘ತುಮ್ರಿ’ಯೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆಸುವಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದರು, ಇದು ಸ್ವರವನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಹಗುರವಾಗಿಸಿದರೂ, ಬಹಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಮಾಡಿತು. ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಮೆಚ್ಚುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿತ್ತು, ಅದು ಅವರನ್ನು ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಿತು.

ಅವರು ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ ಬೀರ್‌ಬಲ್ ಮೈ ಬ್ರದರ್ ಸಂಗೀತಕ್ಕಾಗಿ ಪಂಡಿತ ಭೀಮಸೇನ ಜೋಶಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಹಯೋಗ ನೀಡಿದರು. ೧೯೨೦ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದ್ದ ವಿಕ್ರಮ್ ಭಟ್ ಚಲನಚಿತ್ರದ ಹಾಡು ಅವರ ಕೊನೆಯ ಹಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು. ಅದಕ್ಕೆ ‘ವಾಡಾ ತುಮ್ಸೆ ಹೈ ವಾಡಾ’ ಎಂದು ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿತ್ತು.

ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಗೀತ ಎರಡರಲ್ಲೂ ದೊಡ್ಡ ಹೆಸರು ಸಂಪಾದಿಸಿದ ಜಸರಾಜ್ ವಿಶ್ವದ ಅನೇಕ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ತೆರೆದರು. ಅವರು, ಪಂಡಿತ ರವಿಶಂಕರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದರು.

ಮಂಗಳ ಮತ್ತು ಗುರು ಗ್ರಹಗಳ ನಡುವಿನ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಪಂಡಿತ್ ಜಸರಾಜ್ ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿತ್ತು. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಮೊಜಾರ್ಟ್, ಬೀಥೋವೆನ್ ಮತ್ತು ಟೆನೋರ್ ಲೂಸಿಯಾನೊ ಪವರೊಟ್ಟಿಯಂತಹ ಅಮರ ಸಂಯೋಜಕರ ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತಗಾರ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗಿದ್ದರು.

೨೦೨೦ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಜಸರಾಜ್ ಅವರಿಗೆ ೯೦ ವರ್ಷ ತುಂಬಿತ್ತು.

ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ ಕಂಬನಿ

ಪೌರಾಣಿಕ ಗಾಯಕ ಜಸರಾಜ್ ನಿಧನದ ಬಗ್ಗೆ ಸಂತಾಪ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು "ಅವರ ಹಾಡುಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿದ್ದವು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಇತರ ಹಲವಾರು ಗಾಯಕರಿಗೆ ಅಸಾಧಾರಣ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿ ಅವರು ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡರು" ಎಂದು ಟ್ವೀಟ್ ಮಾಡಿದರು.